تاریخچه یوگا چیست؟ بررسی سبک های مختلف یوگا

قدمت یوگا

تاریخچه یوگا چیست؟ ، نوشته‌های اولیه در مورد یوگا که قدمت آنها به بیش از ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد و در منابع مختلفی یافت می‌شوند، از جمله اشکال حک شده بر سنگ در کوه های هندوستان و سنگ نوشته‌های تاریخی این نوشته ها نشان میدهند که تمرینات و فلسفه وجودی یوگا به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می رسد. برخی متون بیان می‌کنند که یوگا از آغاز زمان وجود داشته و لرد شیوا را به عنوان «آدی‌یوگ» یعنی اولین یوگی می‌دانند.

تقسیم بندی یوگا بر اساس روند تکاملی آن

یوگا با گذشت زمان به تکامل خود ادامه داده و به طور تقریبی می‌توان آن را به چند دسته تقسیم کرد:

یوگای پیشاکلاسیک

بیش از ۵۰۰۰ سال پیش در تمدن سند-ساراسواتی در شمال هند سرچشمه گرفت و متون مقدس آن در ریگ ودا و اوپانیشادها موجود است. این شکل از یوگا، ایده قربانی کردن نفس را از طریق خودشناسی، عمل (کارما یوگا) و خرد (جنانا یوگا) آموزش داده است.

یوگای کلاسیک

با یوگا-سوتراهای پاتانجلی، اولین ارائه سیستماتیک یوگا، تعریف می‌شود.  حکیم پاتانجلی پدر یوگا است. این سبک همچنان بر بسیاری از شیوه‌های یوگای مدرن تأثیر گذار است.

یوگای پساکلاسیک

آموزه‌های وداهای باستانی را رد کرد و بدن فیزیکی را به عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به روشن‌بینی پذیرفت. این سبک در ارتباطات فیزیکی-معنوی و تمرین‌های متمرکز بر بدن است و منجر به ایجاد و گسترش سبک های مختلفی در غرب شده است، مانند هاتا یوگا.

انواع سبک های یوگا

به طور کلی یوگا صرفاً به انجام آساناها محدود نمی‌شود. بنابراین یوگا را می‌توان به سبک های مختلفی تقسیم کرد.

راجا یوگا

راجا یوگا که با نام آشتانگا یوگا نیز شناخته می‌شود، سیستمی از یوگا است که بر کنترل ذهن از طریق ۸ مرحله اصلی آشتانگا یوگا پاتانجالی تمرکز دارد و هدف آن دستیابی به حالت سعادت و خودشناسی است. این سبک “مسیر سلطنتی” یا “پادشاه یوگاها” محسوب می‌شود و بر اهمیت کنترل ذهن به عنوان گامی کلیدی در جهت رشد معنوی تأکید دارد.

باکتی یوگا

این سبک به یوگای عبادت شناخته شده است و مسیر قلب را به سوی نیروی الهی باز و هموار می‌کند. فرد را قادر می‌سازد تا «نیروی الهی» را در هر کس و هر چیز ببیند. یک تمرین معنوی که بر پرورش ارتباط عمیق و عشق به الوهیت متمرکز است. تمرینات بدنی این سبک شامل حالت های نشسته مراقبه مانند: چهارزانو، نیمه لوتوس، لوتوس، واجراسانا( حالت نشسته دو زانو) می باشد و تمرینات معنوی آن شامل ذکر مانترا، اجرای مودراها، هم آوازی و سرودن شعر و انجام مراقبه می باشد.

کارما یوگا

کارما یوگا، مسیری در فلسفه یوگا، بر رهایی معنوی (موکشا) از طریق عمل متعهدانه و عاری از خود تأکید دارد. در این سبک از یوگا وظایف خود را با ذهن آگاهی و اخلاص ،قدم برداشتن صرفا در جهت نیروی الهی که حقیقت محض است نه تمایلات و خواسته های دنیوی و مادی که گذرا و موقت هستند، انجام خواهیم داد. در این روش انجام اعمال روزانه در مسیر و به سمت نیروی الهی که جاودانه است و گذر از خود ،تمرینی معنوی است که در آن هر عمل و هر فعالیتی را فارغ از نتیجه و صرفا در جهت و به منظور دستیابی به انرژی در جریان در عالم هستی برمیداریم و در این راه به مسیر خود ادامه میدهیم.

در این صورت است که حس عمیقی از رهایی و آرامش را تجربه خواهیم کرد و البته با دستیابی به این مهارت به طرز معجزه آسایی تمام فعالیت هایمان و اعمال دنیوی ما به بهترین شکل پیش خواهد رفت. این یوگا به یوگای خدمت شناخته شده است، خدمت به خود از طریق انتخاب هدفی والا برای دستیابی به اهداف دنیوی.

هاتا یوگا

سوامی ویوکاناندا هاتا یوگا را به جهان غرب معرفی کرد و پایه و اساس رشد و نوآوری‌هایی که امروزه شاهد آن هستیم، را بنا نهاد.

این شاخه از حرکات فیزیکی (آساناها)، تکنیک‌های تنفسی (پرانایاما) و مراقبه برای دستیابی به سلامتی همچنین رشد معنوی استفاده می‌کند.

سبک های مختلف هاتا یوگا

هاتا یوگا اصطلاحی گسترده است که سبک‌های مختلفی را در بر می‌گیرد که هر کدام تمرکز و ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. برخی از سبک‌های محبوب عبارتند از: آینگار، آشتانگا، وینیاسا، یوگای ترمیمی، یین یوگا و کندالینی یوگا.

یوگای آیینگر

بر ترازبندی دقیق و استفاده از وسایل کمکی برای کمک به تمرین‌کنندگان در دستیابی به وضعیت بدنی مناسب تأکید دارد. در واقع تمرینات یوگا با حمایت و کمک ابزار انجام میشود.

آشتانگا وینیاسا یوگا

به مجموعه پویا و متوالی از وضعیت‌های بدنی‌ که اغلب در یک توالی ثابت تمرین می‌شوند، شناخته شده است.

وینیاسافلو یوگا

به مجموعه پویا و متوالی از وضعیت‌های بدنی مختلفی که هماهنگ با تنفس اجرا میشوند تاکید دارد.

یوگای ترمیمی

بر آرامش عمیق و کاهش استرس از طریق وضعیت‌های حمایت شده با کمک ابزار تمرکز دارد.

یین یوگا

یین یوگا ، بافت‌های همبند و عمیق‌تر را از طریق ماندن در وضعیت‌های بدنی مختلف به مدت طولانی مورد هدف قرار می‌دهد و انعطاف‌پذیری ، آرامش و ذهن‌آگاهی را ارتقا می‌دهد.

کندالینی یوگا

آسانا، پرانایاما، مراقبه و مانترا را با هم ترکیب می‌کند تا انرژی بدن را بیدار کند و سلامتی را در تمام جنبه های وجودی ارتقا دهد.

تفاوت بین راجا یوگا و هاتا یوگا چیست؟

هدف راجا یوگا دستیابی به بالاترین حالت آگاهی است که به عنوان سامادی شناخته می‌شود؛ مدیتیشن تمرین اصلی برای دستیابی به سامادی است.

هدف اصلی هاتا یوگا بیدار کردن کندالینی (منبع انرژی ظریف) است؛ تمرین‌های اصلی آن عبارتند از آسانا، پرانایاما، مودرا، باندا و شاتکارما( پاکسازی بدن) می باشد.

چگونه سبک خود را انتخاب کنم؟

از آنجایی که یوگا یک تمرین خود محور است و به مرور دانش آموزان می آموزند که با توجه کردن به خود و شناخت نیازها و اهدافشان سبک مناسب خود را انتخاب کنند ،بنابراین ممکن است در ابتدای مسیر نتوانید سبک مناسب خود را به طور دقیق پیدا کنید به همین دلیل شاید بهتر باشد که چندین ماه در کلاس های مختلف شرکت کنید و سبک های متلفی را تجربه کنید. صبور باشید و با قلبی باز وارد هر کلاس شوید و سبک ها را امتحان کنید.

در طول این مدت به خود، نیازها، خواسته ها و اهدافتان و تمرین هایی که در هر کلاس انجام میدهید فکر کنید و در نهایت برای خود بهترین و مناسب ترین سبک را انتخاب کنید. لازم است این موضوع را بدانید که با گذر زمان نیازها و اهدافمان تغییر خواهند کرد بنابراین اینطور نیست که اگر سبکی را انتخاب کردیم تا پایان در همان سبک بمانیم و به این مسیر ادامه دهیم. این مسیر به اندازه نیاز ها و خواسته هایمان ،به اندازه ی حق انتخابی که خداوند به همه ما داده است منعطف و قابل تغییر است. تنها به صدای بدن ، ذهن و قلب خود گوش دهید و بهترین سبک را خودتان برای خود انتخاب کنید و یوگا را برای خود شخصی سازی کنید.